Μάθημα : Ψηφιακό Αποθετήριο Εκπαιδευτικού Υλικού Μουσείου Σχολικής Ζωής και Εκπαίδευσης

Κωδικός : DEMO-A2789

DEMO-A2789  -  Ευάγγελος Τσιμέκας

Ενότητες - Εκπαιδευτικά προγράμματα για το 1922

Εκπαιδευτικά προγράμματα για το 1922

Στο πρόγραμμα αυτό οι μαθητές/τριες αξιοποιούν αντικείμενα και οπτικοακουστικό υλικό και εξερευνούν πτυχές και όψεις του μικρασιατικού πολιτισμού (μουσική, λογοτεχνία, εκπαίδευση, κάτοικοι, ασχολίες). Στα πλαίσια του προγράμματος, γίνονται ερευνητές και συνεργάζονται σε ομάδες, πραγματοποιώντας μία αρχειακή έρευνα και μαθαίνοντας να επεξεργάζονται πρωτογενείς, δευτερογενείς πηγές και μαρτυρίες. Το ταξίδι αυτό στην ιστορία και τον πολιτισμό της Μικράς Ασίας αποσκοπεί στη σύνδεση του παρελθόντος με την ιστορία του παρόντος και οι μαθητές/τριες κατανοούν την επιρροή του Μικρασιατικού Ελληνισμού στην εξέλιξη του Ελληνικού κράτους με έναν βιωματικό τρόπο. Λαμβάνοντας υπόψη τους στόχους του εκπαιδευτικού προγράμματος, σχεδιάστηκαν τα μαθησιακά αντικείμενα της συγκεκριμένης ενότητας.

Δραστηριότητες πριν την επίσκεψη:

Περιεχόμενο H5P
🌳 Ένα δέντρο, δύο ιστορίες...

Τάξεις: Τετάρτη-Έκτη Δημοτικού.

 

Μαθησιακοί Στόχοι: 

  • Να κατανοήσουν οι μαθητές/τριες τη διαφορά ανάμεσα στον όρο πρόσφυγας και στον όρο μετανάστης.
  • Να εξάγουν συμβολικά νοήματα: ο όρος πρόσφυγας συνδέεται με τις “ρίζες”, ενώ ο όρος μετανάστης συνδέεται με την κίνηση των “κλαδιών”. .
  • Να αποκτήσουν κοινωνική ευαισθητοποίηση σχετικά με την ιστορική περίοδο του 1922 και τα τραγικά γεγονότα που οδήγησαν στην προσφυγιά.
  • Να αναπτύξουν την ικανότητα να κατηγοριοποιούν φράσεις στην έννοια που ταιριάζουν.

Προσδοκώμενα Μαθησιακά Αποτελέσματα:

  • Θα διακρίνουν οι μαθητές/τριες σωστά τι σημαίνει πρόσφυγας και τι σημαίνει μετανάστης, και θα αναγνωρίζουν τις διαφορές μεταξύ  τους.
  • Θα κατανοήσουν συμβολικά νοήματα (ρίζες vs κλαδιά) και θα μπορούν να τα συνδέσουν με τη ζωή πραγματικών ανθρώπων.
  • Θα χειρίζονται τις λέξεις αυτές με υπευθυνότητα και σεβασμό, συνειδητοποιώντας την κοινωνική και ιστορική τους σημασία (ειδικά στην ιστορική συγκυρία των γεγονότων του 1922).
  • Θα ενισχύσουν τη συναισθηματική τους νοημοσύνη και ενσυναίσθηση απέναντι σε ανθρώπους που βρέθηκαν στη θέση του πρόσφυγα ή του μετανάστη.

Χρονική Διάρκεια:

  • Εκπόνηση δραστηριότητας: 10-15 λεπτά.
  • Συζήτηση αποτελεσμάτων, σχολιασμός και  σύνδεση με το ιστορικό πλαίσιο του 22’: 10 λεπτά. 
  • Σύνολο: ~25 λεπτά.
Περιεχόμενο H5P
Το χρονικό από τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο μέχρι τη Μικρασιατική Καταστροφή

Τάξεις: Γυμνάσιο-Λύκειο.

 

Μαθησιακοί Στόχοι: 

  • Να κατανοήσουν οι μαθητές/τριες τη διαδοχική πορεία των ιστορικών γεγονότων από τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο έως τη Μικρασιατική Καταστροφή του 1922.
  • Να εξοικειωθούν με τη χρήση χρονογραμμής ως εργαλείο ιστορικής ανάγνωσης και σύνθεσης.
  • Να εμβαθύνουν στην οπτικοποίηση της ιστορίας μέσω πολυμεσικού υλικού (εικόνες + βίντεο), ενισχύοντας τη σύνδεση με το παρελθόν.
  • Να αναπτύξουν την ικανότητα σύνθεσης και ομαδοποίησης πληροφοριών ανά ιστορική περίοδο.

Προσδοκώμενα Μαθησιακά Αποτελέσματα:

  • Θα γνωρίζουν τη σειρά των σημαντικών ιστορικών γεγονότων από το 1914 έως το 1922.
  • Θα συνδέουν εικόνες ή βίντεο με τα αντίστοιχα ιστορικά γεγονότα και την εποχή.
  • Θα κατανοούν πώς οι εξελίξεις του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου επηρέασαν την ελληνική ιστορία και οδήγησαν στη Μικρασιατική Καταστροφή.
  • Θα αναπτύξουν δεξιότητες ιστορικής σκέψης (μελέτη και κατανόηση ιστορικών πηγών).
  • Θα αναπτύξουν την κριτική τους ικανότητα μέσα από την αλληλεπίδραση πολυμεσικού υλικού.

Χρονική Διάρκεια:

  • Πλοήγηση σε όλο το υλικό: 20–25 λεπτά.
  • Σχολιασμός και σύνδεση με το ιστορικό-εκπαιδευτικό πλαίσιο: 10–15 λεπτά. 
  • Σύνολο: ~35-40 λεπτά.
Περιεχόμενο H5P
Κι αν ήσουν εσύ...;

Τάξεις: Στ Δημοτικού-Γυμνάσιο.

 

Μαθησιακοί Στόχοι:

  • Να καλλιεργηθεί η φαντασία των μαθητών/τριών και να ταυτιστούν συναισθηματικά με την ιστορία των προσφύγων.
  • Να καλλιεργήσουν την ενσυναίσθηση και να αντιληφθούν τις συνθήκες ζωής, τις αποφάσεις και τις απώλειες των προσφύγων του 1922 (και γενικότερα).
  • Να εμπλακούν ενεργά στη διαδικασία του αναστοχασμού μέσα από ερωτήσεις χωρίς “σωστές” ή “λάθος” απαντήσεις.
  • Να συζητήσουν για σημαντικές αξίες: οικογένεια, ασφάλεια, ταυτότητα, ρίζες, απώλεια και ελπίδα.

Προσδοκώμενα Μαθησιακά Αποτελέσματα: 

  • Θα είναι σε θέση να σκεφτούν κριτικά και συναισθηματικά για το πώς βιώνει κάποιος την κατάσταση της προσφυγιάς.
  • Θα εκφράσουν προσωπικές απόψεις και συναισθήματα, αναπτύσσοντας δεξιότητες συνεργασίας και αλληλεπίδρασης.
  • Θα αναγνωρίσουν τη σημασία πραγμάτων που συχνά θεωρούνται δεδομένα (π.χ. σπίτι, οικογένεια, ασφάλεια, προσωπικά αντικείμενα).
  • Θα συνεργαστούν και θα συμμετάσχουν ενεργά σε έναν διάλογο μέσα στην τάξη που δεν στοχεύει στη σωστή απάντηση αλλά στη βαθύτερη κατανόηση.
  • Θα συνδέσουν το παρελθόν με το παρόν, κάνοντας συσχετισμούς με εμπειρίες προσφύγων στο σήμερα.

Χρονική Διάρκεια:

  • Εκπόνηση: 15-20 λεπτά. 
  • Συζήτηση και αναστοχασμός: 10-15 λεπτά. 
  • Σύνολο: ~30-35 λεπτά.

Δραστηριότητες μετά την επίσκεψη:

Περιεχόμενο H5P
Το ταξίδι των προσφύγων: Από τη Σμύρνη στον Πειραιά

(Η δραστηριότητα αυτή συνδέεται με τη δραστηριότητα "Από τη Σμύρνη στον Πειραιά: Τι άλλαξε στη ζωή των προσφύγων;").

 

Τάξεις: Στ Δημοτικού-Γυμνάσιο-Λύκειο. 

 

Μαθησιακοί Στόχοι:

  • Να εντοπίσουν γεωγραφικά οι μαθητές/τριες τις βασικές περιοχές από όπου πέρασαν ή εγκαταστάθηκαν πρόσφυγες της Μικράς Ασίας.
  • Να συνδέσουν τον χάρτη με ιστορικές διαδρομές και μαρτυρίες ξεριζωμού.
  • Να κατανοήσουν την πορεία/ταξίδι των προσφύγων μέσα από την οπτικοποίηση.
  • Να αναπτύξουν βασικές δεξιότητες γεωγραφικού εντοπισμού.
  • Να εργαστούν με αλληλεπιδραστικό τρόπο για την ενίσχυση της παρατηρητικότητας και της λογικής αλληλουχίας γεγονότων.

Προσδοκώμενα Μαθησιακά Αποτελέσματα: 

  • Να αναγνωρίζουν βασικούς γεωγραφικούς σταθμούς της πορείας των προσφύγων.
  • Να κατανοούν τη χρονική και φυσική ακολουθία του προσφυγικού ταξιδιού μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή.
  • Να συνδέσουν το ιστορικό γεγονός με τα σημεία στον χάρτη, συνειδητοποιώντας και  τη γεωγραφική κλίμακα του φαινομένου.
  • Να εμπλακούν ενεργά σε συνεργατικές ή προσωπικές δραστηριότητες με νόημα και στόχο.

Χρονική Διάρκεια:

  • Εκπόνηση δραστηριότητας: 10–12 λεπτά. 
  • Συζήτηση γύρω από τους σταθμούς και τη σημασία τους: 5–8 λεπτά.
  • Σύνολο: ~20 λεπτά.
Σύνδεσμοι
Από τη Σμύρνη στον Πειραιά: Τι άλλαξε στη ζωή των προσφύγων; (βλ. φύλλο δραστηριοτήτων για πλήρη τίτλο)

Τάξεις: Στ Δημοτικού-Γυμνάσιο-Λύκειο.

 

Μαθησιακοί Στόχοι: 

  • Να γνωρίσουν οι μαθητές/τριες την κοινωνική και πολιτισμική πραγματικότητα των περιοχών όπου κατέφθασαν πρόσφυγες από τη Μικρά Ασία το 1922.
  • Να καλλιεργήσουν δεξιότητες ιστορικής έρευνας.
  • Να εξασκηθούν στη συνεργατική γραφή και στην τεκμηρίωση των απόψεών τους με στοιχεία.
  • Να μάθουν να συγκρίνουν πολιτισμικές διαφορές και να συζητούν πάνω σε αυτές με σεβασμό και κατανόηση.

Προσδοκώμενα Μαθησιακά Αποτελέσματα: 

  • Να περιγράφουν την καθημερινή ζωή στις περιοχές υποδοχής (Χίος, Άνδρος, Κέα, Λαύριο, Πειραιάς) τη δεκαετία του 1920.
  • Να εντοπίζουν διαφορές (ή και ομοιότητες) μεταξύ των περιοχών αυτών και των τόπων προέλευσης των προσφύγων (π.χ. Σμύρνη).
  • Να παράγουν τεκμηριωμένο λόγο, συνδυάζοντας πηγές, προσωπική άποψη και συνεργατική μάθηση.
  • Να διατυπώνουν ερωτήσεις και να ανταποκρίνονται σε σκέψεις/σχόλια συμμαθητών, ενισχύοντας την ικανότητά τους στον διάλογο.
  • Να αναπτύξουν ευαισθησία γύρω από ζητήματα πολιτισμικής αφομοίωσης και ένταξης.

Χρονική Διάρκεια: 

  • Ατομική/ομαδική αναζήτηση και συγγραφή: 20–30 λεπτά.
  • Ανάγνωση/σχολιασμός αναρτήσεων συμμαθητών/τριών: 20-30 λεπτά. 
  • Σύνολο: ~45-50 λεπτά.
Σύνδεσμοι
Τότε vs Τώρα (βλ. φύλλο δραστηριοτήτων για πλήρη τίτλο)

Τάξεις: Στ Δημοτικού-Γυμνάσιο-Λύκειο.

 

Μαθησιακοί Στόχοι: 

  • Να αναγνωρίσουν οι μαθητές τις ομοιότητες και διαφορές ανάμεσα σε παλιά και σύγχρονα προσφυγικά ρεύματα.
  • Να εξοικειωθούν με την ανάλυση φωτογραφιών ως ιστορικών/κοινωνικών τεκμηρίων.
  • Να καλλιεργήσουν την ικανότητα έκφρασης άποψης, σεβόμενοι τη γνώμη των άλλων.
  • Να κατανοήσουν την προσφυγιά ως ένα διαχρονικό φαινόμενο.
  • Να αναπτύξουν ενσυναίσθηση και ευθύνη απέναντι σε σύγχρονες κοινωνικές προκλήσεις.

Προσδοκώμενα Μαθησιακά Αποτελέσματα: 

  • Θα μπορούν να εντοπίζουν κοινά χαρακτηριστικά στις προσφυγικές εμπειρίες διαφορετικών ιστορικών περιόδων.
  • Θα αναπτύξουν επιχειρήματα και απόψεις σχετικά με τα αίτια, τις δυσκολίες και τις ανάγκες των προσφύγων.
  • Θα είναι σε θέση να αποκτήσουν ενσυναισθητική στάση και κριτική σκέψη γύρω από φαινόμενα κοινωνικής αδικίας και μετακίνησης πληθυσμών.
  • Θα αντιληφθούν τη σημασία της ιστορικής συνέχειας και της αλληλεγγύης στις σύγχρονες κοινωνίες.

Χρονική Διάρκεια:

  • Παρατήρηση και ατομική γραφή: 15–20 λεπτά.
  • Ανάγνωση/σχολιασμός αναρτήσεων συμμαθητών και διάλογος: 15–20 λεπτά. 
  • Σύνολο: 30-40 λεπτά.

Φύλλα Δραστηριοτήτων: