Λέγοντας εισρόφηση ξένου σώματος εννοούμε, την είσοδο ενός μικρού αντικειμένου στην τραχεία ή στους βρόγχους. Η τραχεία και οι βρόγχοι είναι οι κεντρικοί σωλήνες που μεταφέρουν τον αέρα στους πνεύμονες. Καταλαβαίνετε λοιπόν, πόσο επικίνδυνο είναι για τη ζωή του παιδιού η είσοδος ενός ξένου αντικειμένου στην τραχεία ή τους βρόγχους. Αν είναι μεγάλο και δεν μπορεί να περάσει μέσα στους βρόγχους, τότε υπάρχει περίπτωση να κλείσει εντελώς την τραχεία και το παιδί να πεθάνει από ασφυξία. Αν το μέγεθος του είναι τόσο ,που να μπορεί να περάσει σε έναν από τους βρόγχους τότε δεν κινδυνεύει άμεσα η ζωή του παιδιού, αλλά η πιθανότητα σοβαρών επιπλοκών είναι μεγάλη.
Επίσης μεγάλη σημασία έχει το είδος του αντικειμένου που θα μπει στους πνεύμονες. Υπάρχουν αντικείμενα (πχ ξηροί καρποί, όσπρια, ρύζι) που μπαίνοντας στους πνεύμονες απορροφούν υγρά από το περιβάλλον και φουσκώνουν. Οπότε μπορεί στην αρχή να μην κλείνει εντελώς τη δίοδο, αλλά στη συνέχεια με την αύξηση του μεγέθους του να δυσκολεύει ή και να εμποδίζει τελείως την κυκλοφορία του αέρα μέσα στους πνεύμονες.
Η ηλικία κατά την οποία συμβαίνουν τέτοια ατυχήματα εισρόφησης ξένου σώματος είναι συνήθως μεταξύ 8 μηνών με 3 χρονών. Στην πλειοψηφία τους ατυχήματα συμβαίνουν μεταξύ 12-24 μηνών. Υπάρχουν δυο κυρίως λόγοι:
1. Από την ηλικία των 9 μηνών το παιδί έχει την ικανότητα να συλλαμβάνει μικρά αντικείμενα με το δείκτη και τον αντίχειρα.
2. Τα παιδιά στις πιο πάνω ηλικίες είναι πολύ περίεργα και οτιδήποτε βρουν το βάζουν στο στόμα.

Ποια είναι τα πιο συχνά αντικείμενα;
• Ξηροί καρποί. Φιστίκια, pop-corn, πασατέμπο.
• Μικρά πλαστικά αντικείμενα που συνήθως είναι μέρος κάποιου παιχνιδιού. Για αυτό πρέπει να είστε ιδιαίτερα προσεχτικοί στην επιλογή των παιχνιδιών. ΠΟΤΕ δεν αγοράζουμε στο παιδί κάτω των 4 χρόνων παιχνίδια που περιέχουν μικρά αντικείμενα.
• Τσόφλι από αβγό. Για αυτό προσοχή όταν καθαρίζουμε το αβγό του παιδιού μας.
• Υγρά (γάλα, νερό, τσάι) είναι πολύ πιθανόν, στα πολύ μικρά παιδιά, να εισέλθουν στους βρόγχους και να προκαλέσουν έντονη συμπτωματολογία. Για αυτό ποτέ μην αφήνετε το βρέφος σας ανάσκελα γιατί αν κάνει εμετό η πιθανότητα τα εμέσματα να πάνε προς τους πνεύμονες είναι μεγάλη.

Ποια συμπτώματα παρουσιάζουν τα παιδιά με εισρόφηση;
Με το που μπαίνει το ξένο σώμα στο λάρυγγα και στην τραχεία, προκαλείται αμέσως βήχας σε μια προσπάθεια του οργανισμού να το αποβάλει. Αν δεν αποβληθεί τότε υπάρχουν οι εξής πιθανότητες.
1. Αν είναι πολύ μεγάλο και κλείσει την τραχεία το παιδί θα παρουσιάσει έντονο βήχα, δύσπνοια, κυάνωση (θα μελανιάσει) και θα πεθάνει από ασφυξία.
2. Αν κολλήσει στην τραχεία, αλλά αφήνει χώρο στον αέρα να μπαινοβγαίνει, τότε το παιδί θα παρουσιάζει δυσκολία στην αναπνοή και έντονο συριγμό.
3. Αν είναι τόσο μικρό που να μπορεί να περάσει στους βρόγχους, τότε πιθανότατα να προωθηθεί σε ένα από τους δυο βρόγχους. Το πιο πιθανόν είναι το παιδί να μην παρουσιάζει κανένα οφθαλμοφανές σύμπτωμα μέχρι τη στιγμή που θα παρουσιάσει κάποια επιπλοκή. Πολλές φορές όμως τα παιδιά δίνουν την εντύπωση ότι έχουν κρίση άσθματος, η οποία όμως δεν υποχωρεί εύκολα με την αντιασθματική θεραπεία.

Η πιο συχνή επιπλοκή είναι η πνευμονία, η οποία όμως συμβαίνει μέρες μετά την εισρόφηση. Έτσι λοιπόν ο άρρωστος θα παρουσιάσει ψηλό πυρετό και βήχα.

Πώς αντιμετωπίζεται η εισρόφηση ξένου σώματος;
Αν το ξένο σώμα είναι μεγάλο και κλείνει την τραχεία τα συμπτώματα θα είναι έντονα και η ζωή του παιδιού κινδυνεύει. Για αυτό πρέπει να γίνει κάτι αμέσως για να βγει το ξένο σώμα και να σωθεί το παιδί. ΠΡΟΣΟΧΗ όμως, μην κάνετε τίποτα αν το παιδί μπορεί να αναπνέει. Είναι καλύτερα να τρέξετε αμέσως στο πλησιέστερο νοσοκομείο ή σε κοντινό γιατρό. Αν όμως το παιδί δεν αναπνέει τότε πρέπει να ακολουθήσετε μια από τις πιο κάτω μανούβρες για να βγει το ξένο σώμα και να σωθεί το παιδί.

Α. Το παιδί <1 χρόνου
1. Κρατήστε το βρέφος έτσι ώστε το κεφάλι να είναι σε χαμηλότερο επίπεδο από τον κορμό.
2. Δώστε 4 χτυπήματα στην πλάτη. Στόχος είναι να "χαλαρώσει" το ξένο σώμα που βρίσκεται στους πνεύμονες.
3. Δώστε 4 χτυπήματα-ωθήσεις μπροστά στο θώρακα, όπως ακριβώς κάνουμε τις καρδιακές μαλάξεις. Στόχος είναι να αυξηθεί η πίεση μέσα στο θώρακα και να πεταχτεί το ξένο σώμα έξω.
4. Ανοίξτε το στόμα και ελέγξτε αν βγήκε το ξένο σώμα και πάρτε το. ΜΗΝ βάζετε ποτέ τα χέρια σας στα τυφλά μέσα στο στόμα του παιδιού.
5. Αν ακολουθήσετε την πιο πάνω διαδικασία και το ξένο σώμα δε βγήκε και ο άρρωστος είναι αναίσθητος χωρίς αναπνοή πρέπει να επαναλάβετε από την αρχή την ίδια διαδικασία.

Β. Το παιδί >1 χρόνου
1. Τοποθετήστε το παιδί στο έδαφος.
2. Γονατίστε δίπλα του.
3. Με το εσωτερικό της παλάμης δώστε 6-10 σπρωξίματα-ωθήσεις ακριβώς πάνω από το στομάχι (Μεταξύ του ομφαλού και του θώρακα στη μέση της κοιλιάς).
4. Ανοίξτε το στόμα και ελέγξτε αν βγήκε το ξένο σώμα και πάρτε το. ΜΗΝ βάζετε ποτέ τα χέρια σας στα τυφλά μέσα στο στόμα του παιδιού.

Αν το παιδί αναπνέει τότε θα το μεταφέρετε στο νοσοκομείο ή στο γιατρό του. Ο γιατρός θα εξετάσει το παιδί και το πιο πιθανό είναι να ζητήσει ακτινογραφίες θώρακα. Αν υπάρχει υποψία εισόδου ξένου σώματος στους πνεύμονες τότε θα γίνει βρογχοσκόπηση. Στη βρογχοσκόπηση ο ειδικός γιατρός βάζει το βρογχοσκόπιο (ειδικός σωλήνας μέσα από τον οποίο μπορεί να βλέπει τι υπάρχει στην άλλη άκρη του σωλήνα) από το στόμα, στο λάρυγγα, τραχεία και στη συνέχεια στους βρόγχους. Με τον τρόπο αυτό, βρίσκει το ξένο σώμα και με μια ειδική δαγκάνα που περνά μέσα από το βρογχοσκόπιο αρπάζει το ξένο σώμα και το αφαιρεί.

Πώς να προφυλάξετε το παιδί;
Η εισρόφηση ξένου σώματος όπως καταλαβαίνετε είναι πάρα πολύ επικίνδυνη για το παιδί. Για αυτό το καλύτερο που έχουμε να κάνουμε είναι να προλάβουμε την κατάσταση αυτή. Έχετε λοιπόν στο μυαλό σας τα ακόλουθα για τα παιδιά κάτω των 5 χρόνων:
• Φυλάξτε όλα τα μικρά αντικείμενα μακριά από τα μικρά παιδιά σας(<5 χρονών).
• Μη δίνετε στα μικρά παιδιά ξηρούς καρπούς. Αποτελούν το 50% των ξένων σωμάτων στους πνεύμονες.
• Μην τους δίνετε ποτέ παιχνίδια που περιέχουν μικρά αντικείμενα.
• Μην τους δίνετε ποτέ κουμπιά, μικρά κέρματα. Δεν είναι παιχνίδια.

Τα εγκαύματα είναι το δεύτερο σε συχνότητα αίτιο ατυχημάτων στην παιδική ηλικία. Τα εγκαύματα ανάλογα με την αιτία που τα προκάλεσε χωρίζονται σε θερμικά, ηλεκτρικά, χημικά και ακτινικά. Τα θερμικά εγκαύματα είναι τα πιο συχνά. Ανάλογα με τη σοβαρότητα του εγκαύματος χωρίζονται στις πιο κάτω κατηγορίες.

Πρώτου βαθμού.

Τα πρώτου βαθμού εγκαύματα είναι συνήθως το αποτέλεσμα επαφής με το δέρμα ζεστού νερού, ατμών ή υπερέκθεσης στον ήλιο. Το δέρμα κοκκινίζει, φουσκώνει, πονά και μπορεί να δημιουργηθεί φυσαλίδα. Θεραπεία:
• Ρίξτε μπόλικο δροσερό νερό στην περιοχή του εγκαύματος.
• Καλύψτε ελαφρά την περιοχή με μια αποστειρωμένη γάζα για να αποφύγετε τη μόλυνση.
• Μην τοποθετείτε στην περιοχή βούτυρο ή οποιαδήποτε σκόνη.

Δευτέρου βαθμού (ή μερικού πάχους).
Τα εγκαύματα αυτά προκαλούνται από την επαφή στο δέρμα χημικών ουσιών, ζεστών υγρών ή στερεών ή αν πάρει φωτιά κάποιο ρούχο του παιδιού. Καταστρέφεται μεγαλύτερο πάχος από τις στιβάδες του δέρματος. Το δέρμα κοκκινίζει, φουσκώνει, πονά και αναπτύσσεται φυσαλίδα. Θεραπεία:
• Ρίξτε μπόλικο δροσερό νερό στην περιοχή του εγκαύματος.
• Καλύψτε ελαφρά την περιοχή με μια αποστειρωμένη γάζα για να αποφύγετε τη μόλυνση.
• Μην τοποθετείτε στην περιοχή βούτυρο ή οποιαδήποτε σκόνη.
• Μη σπάζετε τις φυσαλίδες.
• Αν το έγκαυμα αφορά τα πόδια ή τα χέρια προσπαθήστε να τα κρατήσετε ψηλά.
• Τηλεφωνήστε στον γιατρό του παιδιού.

Τρίτου βαθμού (ή ολικού πάχους).
Η παρατεταμένη επαφή με ζεστά υγρά ή στερεά καθώς και η επαφή με τον ηλεκτρισμό μπορούν να προκαλέσουν εγκαύματα τρίτου βαθμού.Καταστρέφονται όλες οι στιβάδες του δέρματος. Στην αρχή μπορεί να μοιάζει με έγκαυμα δευτέρου βαθμού ή να ασπρίσει όλη η περιοχή. Το παιδί μπορεί να μην πονά λόγω καταστροφής των νεύρων της περιοχής.

Θεραπεία
• Ρίξτε μπόλικο δροσερό νερό στην περιοχή του εγκαύματος.
• Καλύψτε ελαφρά την περιοχή με μια αποστειρωμένη γάζα για να αποφύγετε τη μόλυνση.
• Μην τοποθετείτε στην περιοχή βούτυρο ή οποιαδήποτε σκόνη.
• Μη σπάζετε τις φυσαλίδες.
• Αν το έγκαυμα αφορά τα πόδια ή τα χέρια προσπαθήστε να τα κρατήσετε ψηλά.
• Αν το έγκαυμα αφορά το πρόσωπο, τότε να σιγουρευτείτε ότι το παιδί μπορεί να αναπνέει ελεύθερα.
• Τηλεφωνήστε στον γιατρό του παιδιού.

Τι θα κάνετε στα χημικά εγκαύματα;
1. Αφήστε να τρέξει μπόλικο νερό στην περιοχή για τουλάχιστον 5 λεπτά.
2. Μην αφαιρέσετε τα ρούχα του παιδιού προτού πλύνετε καλά την περιοχή με μπόλικο νερό.
3. Μεταφέρτε το παιδί στο κοντινό νοσοκομείο, αν η βλάβη είναι μεγάλη.
4. Εγκαύματα στο στόμα ή τα μάτια χρειάζονται άμεση αντιμετώπιση από γιατρό.

Τηλεφωνήστε αμέσως στο γιατρό αν…
1. Το έγκαυμα είναι δευτέρου ή τρίτου βαθμού.
2. Το έγκαυμα καλύπτει μεγάλη επιφάνεια του δέρματος.
3. Το έγκαυμα περιλαμβάνει τα μάτια, το στόμα ή τα γεννητικά όργανα ανεξάρτητα με το βαθμό.

Χρήσιμες οδηγίες για τους γονείς.
1. Μην αφήνετε ποτέ το παιδί σας να παίζει με σπίρτα, αναπτήρες ή την φωτιά.
2. Φοράτε στα παιδιά, όσο το δυνατόν, ρούχα μη αναφλέξιμα .
3. Παιδιά μικρότερα των οκτώ χρόνων χρειάζονται συνεχή επιτήρηση.
4. Μην αφήνετε τα παιδιά ποτέ μόνα στο σπίτι.
5. Δοχεία που περιέχουν ζεστό νερό ή οποιοδήποτε άλλο υγρό πρέπει να είναι σε σημεία που τα παιδιά να μην μπορούν να τα πάρουν.