Του Ηλια Kανιστρα

ΠΑΤΡΑ. Υπαρκτός είναι ο κίνδυνος να προκληθεί τσουνάμι στις ακτές της βόρειας Πελοποννήσου, που βρέχονται από τον Κορινθιακό Κόλπο, ενώ ήδη έχει καταγραφεί τέτοιο φαινόμενο τον Φεβρουάριο του 1963 στις Καμάρες Αιγιαλείας. Οπως εκτιμάται, σε περίπτωση που συμβεί τώρα τσουνάμι, οι καταστροφές θα είναι μεγάλες, λόγω της πυκνής δόμησης πάνω στον αιγιαλό. Μάλιστα, σύμφωνα με τις ίδιες εκτιμήσεις, αν το τσουνάμι εκδηλωθεί κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, τότε είναι πιθανόν να υπάρξουν θύματα από πνιγμούς. Σε αυτό το συμπέρασμα κατέληξε έρευνα που πραγματοποίησε το Εργαστήριο Θαλάσσιας Γεωλογίας και Φυσικής Ωκεανογραφίας του Τμήματος Γεωλογίας του Πανεπιστημίου Πατρών και μέλος του δικτύου Εργαστηρίων «Ωκεανός».

Οπως ανέφερε στην «Κ» ο καθηγητής Γεωλογίας του Πανεπιστημίου Πατρών κ. Γιώργος Φερεντίνος, το εργαστήριο έχει μελετήσει τα χαρακτηριστικά των τσουνάμι που μπορεί να προκληθούν στο Κορινθιακό Κόλπο. Σύμφωνα με τις μέχρι σήμερα έρευνες, έχει υπολογισθεί ότι το ύψος ενός τσουνάμι στον Κόλπο δεν μπορεί να υπερβαίνει τα 4 μ. με 4,5 μ. στο σημείο γένεσής του και θα φθάσει τις ακτές σε 2 έως 18 λεπτά. Απαντώντας στο ερώτημα, αν ο πληθυσμός μπορεί να σωθεί από ένα πιθανό τσουνάμι απάντησε: «Ναι, αν κάποιος είναι εκπαιδευμένος» και πρόσθεσε: «Μέχρι τρία λεπτά έχει στη διάθεσή του. Ενας άνθρωπος που περπατάει γρήγορα και βρίσκεται πάνω στον αιγιαλό, από τη στιγμή που θα ειδοποιηθεί για να πάει 300 μ. πίσω, θέλει περίπου τρία λεπτά». Σε αυτό το σημείο, ο κ. Γ. Φερεντίνος παρουσιάζει στοιχεία για τις σημαντικές διαβρώσεις που έχουν προκληθεί στις ακτές της Αιγιαλείας από τις στιγμιαίες, αλλά βίαιες κατολισθήσεις, οι οποίες συνδέονται με την εκδήλωση τσουνάμι. Συγκεκριμένα, η ακτή από την Ακρα Γύφτισσα στο Αίγιο έως το Διακοπτό υπέστη κατολισθήσεις μετά τον σεισμό του 1861 και καλύφθηκε από τη θάλασσα οπισθοχωρώντας από 100 μ. έως 200 μ. Μετά τον σεισμό τον Ιούνιο του 1995, η ακτή των Νικολαίικων στην Αιγιάλεια καλύφθηκε από τη θάλασσα και οπισθοχώρησε από 20 μ. έως 60 μ. Ομως η πιο χαρακτηριστική περίπτωση είναι τα όσα συνέβησαν στις Καμάρες της Αιγιαλείας τον Φεβρουάριο του 1963. Εγινε κατολίσθηση σε πλάτος 800 μ. και η ακτή οπισθοχώρησε κατά 100 μ. έως 200 μ. προκαλώντας τσουνάμι ύψους 5 μ. Ομως, οι καταστροφές ήσαν ελάχιστες, αν και το τσουνάμι εισήλθε στην ακτή από τις Καμάρες έως τον Λόγγο και το Αίγιο από 100 μ. έως 400 μ. Σύμφωνα με τον κ. Φερεντίνο, τα μέχρι τώρα στοιχεία δείχνουν ότι θα πρέπει να εκτελεσθούν σύντομα οι κατάλληλες έρευνες για την ορθή διαχείριση όχι μόνο των ακτών της Αιγιαλείας, αλλά και ολόκληρου του Κορινθιακού Κόλπου.

Οι έρευνες αυτές πρέπει να περιλαμβάνουν μελέτη της διάβρωσης των ακτών από τα κύματα, εντοπισμό πιθανών θέσεων που μπορεί να υποστούν κατολίσθηση, μελέτη της δημιουργίας και διάδοσης κυμάτων τσουνάμι και υπολογισμό της επέλασης της θάλασσας στην ξηρά, λόγω ανόδου της στάθμης της. Μάλιστα, όπως τονίζει ο καθηγητής, τα επόμενα 50 έως 100 χρόνια η στάθμη της θάλασσας θα ανέβει κατά ένα μέτρο, με αποτέλεσμα να μπει στην ξηρά μέχρι και 100 μ., ανάλογα πάντα με την κλίση της ακτής. Στην έρευνα συμμετείχαν τα μέλη του Εργαστηρίου Γ. Παπαθεοδώρου, Μ. Γεραγά, οι συνεργάτες Γ. Γκιώνης, Α. Στεφάτος, Μ. Χαραλαμπάκης, Δ. Χριστοδούλου, οι μεταπτυχιακοί φοιτητές Μ. Ιατρού, Η. Φακίρης, Σ. Κορδέλα και Μ. Πρεβενιός.

Τα τελευταία 20 χρόνια, η Αχαΐα έχασε περίπου 2.500 στρέμματα, τα οποία έγιναν βυθός εξαιτίας της διάβρωσης των ακτών. Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσιάσθηκαν σε ημερίδα του ΤΕΕ Δ. Ελλάδος, το 46% των ακτών από το Δερβένι ώς το Αίγιο, έχει υποστεί διάβρωση, το 40% παραμένει αναλλοίωτο και μόνο στο 13% έχει γίνει πρόσθεση εδαφικού υλικού. Η διάβρωση σύμφωνα με τον καθηγητή κ. Γ. Φερεντίνο από τα κύματα είναι αποτέλεσμα ανθρώπινων παρεμβάσεων, όπως λιμάνια, μαρίνες αλιευτικά καταφύγια, τα οποία χωροθετήθηκαν χωρίς μελέτες, καθώς και η διευθέτηση της κοίτης των ποταμών και η αμμοληψία από αυτούς. Σύμφωνα με όσα αναφέρθηκαν στην ημερίδα, απαιτείται διαρκής παρακολούθηση του φαινομένου, συνολική αντιμετώπιση, μετατόπιση της ανθρώπινης δραστηριότητας προς την ενδοχώρα. Οπως επισημάνθηκε, γίνονται κινήσεις σε λάθος βάση, για την αντιμετώπιση του φαινομένου. Βρίσκονται σε εξέλιξη δύο έρευνες για τη διάβρωση, η μία για τον Κορινθιακό και το Ρίο και η άλλη τη Δ. Αχαΐα. Οι εισηγητές είπαν ότι «το πρόβλημα δεν μπορεί να αντιμετωπίζεται τοπικά», πρέπει κανείς να συνυπολογίσει τι συμβαίνει σε όλον τον Πατραϊκό και τον Κορινθιακό.